Cinsel isteksizlik ; cinsel etkinlikte bulunma isteğinin az olması veya hiç olmamasıdır.Son yıllarda bu durumda çok fazla artış görünmektedir. Dönemsel olarak kadın hormanlarındaki hareketler cinsel istek ve isteksizlik arasında önemli bir rol oynamaktadır. Cinsel isteksizlik, uyarılma azlığı, vajinal kuruluk ve orgazm zorluğu yaşatır.
Cinsel isteksizlik- Frijidite; (frijit olma hali) ve düşük cinsel arzunun nedenleri ile ilgili bir takım bireysel faktörler saptanmıştır: Katı dini inançlar, obsesif-kompulsif (takıntılar), cinsel dürtüler üzerinde kontrolünü kaybetme korkusu, maskeli cinsel sapmalar, gebelik korkusu, depresyon, eşin kaybı, yaşla ilgili endişeler, ikili ilişkide yakınlaşma farklılıkları, evlilik çatışmaları, eşin cinsel beceri eksikliği, yakınlaşma korkusu, çiftler arasında farklılıklar, güç dengesizliği, pasif-agresif yaklaşım, aşk ve cinsel arzu duygularını bir arada yaşanamaması.
Cinsel arzu (cinsel haz) bozukluğu; olanlarda duygu durum bozukluklarına iki kat daha fazla rastlanmaktadır. Bu bozukluğun gelişiminde evlilik ilişkisinin kalitesindeki düşüklüğün en önemli faktör olduğu söylenebilir. En sık rastlanan bozukluklar;
Tiksinti bozuklukları; ilişki kurmaktan aşırı tiksinti duyma ve bundan tümüyle kaçınma durumudur.Bu gruptaki kadınların daha ciddi evlilik, duygu- durum sorunları, ilişki güçlükleri ve daha sık kişilik bozuklukları bulunmaktadır. Tecavüz ve taciz gibi cinsel travmalar tiksinti bozukluklarına yol açabilir.
Bu problemlerin çözümü diğer cinsel problemlere göre daha zordur ve zaman alıcıdır.
Cinsel tiksinme bozukluğu kadınlarda olduğu gibi erkeklerde de ortaya çıkabilir.
Kadınlarda cinsel uyarılma bozukluğu ;sürekli olarak ya da yineleyici bir biçimde, cinsel uyarılmanın yeterli bir ıslanma-kabarma tepkisini sağlayamama veya cinsel etkinlik bitene dek bunu sürdürememe durumudur.Cinsel uyarılma bozukluğu belirgin bir sıkıntıya ya da kişiler arası ilişkilerde zorluklara neden olur.Uyarılmanın gücü ve süresi, cinsel birleşme sırasında zevk almaya yeterli değildir. Genital bölgedeki kanlanma yeterli değildir, bu nedenle vajinal ıslanma yok veya çok azdır.
Vajinal ıslanma (lubrikasyon) ve şişme tepkisinin bozulması subjektif uyarılma ve zevkle paralellik gösterir. Bu kadınların çoğunun orgazm sorunu da vardır.
Kadınlarda Orgazm Bozukluğu; olağan bir cinsel uyarılma evresinden sonra orgazmın sürekli olarak ya da yineleyici bir biçimde gecikmesi veya hiç olmaması durumudur.
Kadınlarda orgazm olamama sıkıntı ve öfkelere neden olur.Orgazm bozuklukları, belirgin bir sıkıntıya ya da kişiler arası ilişkilerde zorluklara neden olur. Öfke, gerginlik ve rahatlayamamanın verdiği sıkıntılar kadınların omzuna binen yük gibidir
Orgazm bozukluğu olan kadınlarda yetersizlik duyguları ve negatif beden imajı olduğunu belirtmişlerdir. Orgazm bozukluğu olan kadınlar kontrol grubuna göre cinsel ilişki ile aktivitelerinden daha az memnundurlar ve eşleri kadınların cinsel tercihleri hakkında daha az bilgi sahibidir.
Orgazm olamama tedavi edilebilir bir problemdir.
Cinsel ağrı bozuklukları; cinsel ilişkiye, yineleyici bir biçimde ya da sürekli olarak eşlik eden genital ağrının olması durumudur. Belirgin bir sıkıntıya ya da kişiler arası ilişkilerde zorluklara neden olur.Bu ağrı vajina ıslaklığının bozulmasına, sıyrıklara veya vajinismus hastalığında olduğu gibi kasların spazmına bağlıdır. Ağrının endometriozis, over kisti, bartolin absesi, pelvik enfeksiyon gibi nedenleri olabileceğinden jinekolojik inceleme şarttır. Psikojenik disparonide ağrının fobik beklentisi vardır.
Vajinismus hastalığı da cinsel ağrı bozuklukları arasında tarif edilmektedir.
Nur Meriç
PSK Gelişim ve Aile Danışmanı